راز پویایی و ماندگاری انقلاب اسلامی

در میان کشورهای جهان کمتر کشوری را همچون ایران پس از انقلاب اسلامی می‌توان یافت که اینگونه آماج تهدیدهای مختلف نظامی و امنیتی و تحریم‌های اقتصادی و سیاسی و جنگ روانی قرار گرفته باشد، اما در عین حال توانسته باشد مسیر حرکت انقلاب را سرافرازانه و از میان این بحران‌ها، با افتخار به پیش‌ببرد.

طی این 36‌سال مردم ایران در عین تحمل فلج‌کننده‌ترین تحریم‌ اقتصادی، گسترده‌ترین و پیچیده‌ترین شکل تروریسم و هشت سال جنگ که بیش از 42 کشور از هر دو قدرت غالب جهان در پشت سر رژیم متجاوز بودند، توانست در برابر عملیات و جنگ روانی گسترده دستگاه‌های تبلیغاتی آنها نیز بایستند.

در این مسیر نیز هدف آنها تحریف واقعیت‌های انقلاب، تخریب شخصیت‌های اصلی آن و ایجاد یأس و ناامیدی در مردم و به ویژه نسل جوان در ادامه حرکت انقلاب بود. از منظر طراحان جنگ نرم، خدشه بر باورها و اعتماد مردم و تضعیف مبانی دینی و ارزشی آنها می‌توانست و می‌تواند انقلاب را در میانه راه منحرف و بی‌یاور سازد و شکست آنها در عرصه براندازی مستقیم از بیرون یا درون را از طریق استحاله یاران و گفتمان انقلاب جبران کنند.

در این زمینه تمرکز ماهواره‌ها و شبکه‌های اجتماعی و مجازی آنان شاید بی‌نظیرترین هجمه فرهنگی را بر انقلاب اسلامی متمرکز ساخته که البته نمی‌توان تأثیر آن را در گسترش مفاسد و ناهنجاری‌های اجتماعی و اخلاقی و تغییر زیست زندگی ایران اسلامی نادیده انگاشت، اما در این عرصه نیز دشمنان به رغم بهره‌گیری از تمام ظرفیت‌ها، خود را موفق نمی‌بینند. رمز ناکامی دشمن را باید در چند شاخصه و مؤلفه اساسی انقلاب جست‌وجو کرد:

1-مبتنی بودن حرکت انقلاب اسلامی ایران به دین مبین اسلام، آن را از همه حرکت‌های معاصر متمایز ساخته است. امام (ره) با آغاز حرکت انقلاب اسلامی از خرداد 1342 و مبارزه با نظام دست نشانده پهلوی و استکبار جهانی، بر مبنای شریعت نبوی، زمینه احیای آن را در دوران معاصر فراهم ساخت. تأثیر این حرکت نه تنها گسترش اقبال جهانی به سمت اسلام را فراهم کرد، بلکه اقبال به سمت تفکر و نظام دینی را نیز در میان معتقدان به دیگر ادیان الهی موجب شد. دعوت و تمسک به قرآن و سیره نبوی (ص) و ائمه (ع)، در کنار اجتهاد فقها، همواره پویایی حرکت انقلاب اسلامی را در آن مسیر الهی خود حفظ کرد و بن‌بست در آن معنی ندارد.

2-طرح حکومت اسلامی بر پایه ولایت فقیه و مبتنی بر تعالیم ناب اسلام، زمینه‌ساز هدایت کشور توسط فقیهی جامع‌الشرایط بوده و هست. وجود این شاخصه منحصر به فرد سبب شده است که نظام اسلامی چه در دوره حضرت امام (ره) و چه در دوران مقام معظم رهبری از مسیر خود انحراف نداشته و به رغم توطئه‌ها و تهدیدات بیرونی و داخلی، اقتدار و سلامت و پویایی آن حفظ شود. مقایسه تطبیقی نظام اسلامی با دیگر حرکت‌های بیداری اسلامی که در سال‌های اخیر در منطقه به وقوع پیوسته و متأسفانه دچار انحراف یا حتی شکست شده است، اهمیت این جایگاه در نظام جمهوری اسلامی را بیش از پیش آشکار می‌کند. در نقطه مقابل آن تجمیع تهدیدات و القائات دشمنان بیرونی و داخلی علیه این جایگاه، نشان‌دهنده عمق نگرانی آنها از تأثیر آن در حفظ سلامت و پویایی انقلاب و شکست راهبردهای آنها علیه نظام جمهوری اسلامی است.

3-بار اصلی هر حرکت انقلابی، چه در دوران شکل‌گیری و پیروزی و چه در مراحل تثبیت و تحکیم آن بر دوش رهروانی است که به آن مسیر باور داشته و در صورت لزوم با ایثارگری و از خودگذشتگی، از آرمان‌ها در برابر فشار‌ها و تهدیدات با بصیرت و روشن‌بینی دفاع کنند. توفیق نظام اسلامی این بوده که همواره از این عنایات الهی برخوردار بوده و هست.

  در کنار دهها هزار شهیدی که ملت ایران در طول دوران پیروزی و پس از آن در طول دوران جنگ تقدیم کرده است، خون شهدای اخیر که این روزها در دفاع از کیان امت اسلامی بر زمین ریخته می‌شود، این بار نه تضمین کننده حرکت انقلاب در داخل بلکه زمینه‌ساز پیروزی حرکت جهانی اسلام است.

4-تمرکز دشمنان بر جریان موازی برای شکست الگوی انقلاب اسلامی پس از آن اتفاق افتاد که آنها از شکست انقلاب با براندازی سخت و جنگ نرم و تهاجم فرهنگی ناامید شدند. سرمایه‌گذاری نظام سلطه به رهبری امریکا برای دامن زدن به جنگ‌های فرقه‌ای و خلق پدیده‌هایی همچون القاعده و داعش اگرچه در مقطعی در انحراف مسیر حرکت اسلامی موفق بوده، اما بطلان آن حرکت سبب شد که نظام سلطه برای مدیریت و مهار آن هزینه‌های انسانی و مادی بیشتری را نسبت به هزینه مقابله با ایران اسلامی تحمل کند که روند تحولات عراق، افغانستان،‌ سوریه و... مصداق روشنی از آن است، اما این حرکت به رغم هزینه‌هایی که بر نظام اسلامی هم تحمیل کرد، با مدیریت هوشمندانه رهبری معظم انقلاب اکنون به بستری برای تجلی بیشتر اسلام ناب و واگرایی نسبت به جریان‌های تکفیری و افراطی در منطقه و جهان تبدیل شده است. تقویت عقبه‌های راهبردی نظام اسلامی و انتقال حوزه تعارض با نظام به صدها کیلومتر دورتر از مرز‌های ایران اسلامی، گواهی بر توفیق ایران در مواجهه با این پدیده است

تغییر نگاه غربی‌ها نسبت به ایرانیان به رغم چندین سال ایران‌هراسی و تغییر نگاه دیگر مسلمانان به ایران اسلامی به رغم چندین سال شیعه‌هراسی، محصول این روند است، به گونه‌ای که اکنون بسیاری از کشور‌هایی که اقلیت مسلمان در آنجا زندگی می‌کنند، به دلیل نگرانی از رشد تفکرات تکفیری در میان آنان، به ایران اسلامی برای تبلیغ اسلام ناب متوسل شده‌اند.

5-اثبات قابلیت و کارآمدی نظام اسلامی به رغم تحریم‌های همه‌جانبه علمی، صنعتی و دفاعی،‌ مؤلفه دیگری است که ماندگاری انقلاب را تضمین کرده و می‌کند. مقاومت در برابر بی‌نظیر‌ترین تحریم‌های اقتصادی و علمی، در عین حفظ پویایی علمی و دست یافتن به نصاب‌های مهم علمی، پیشرفت‌های کم‌نظیر در عرصه فناوری‌های صلح‌آمیز هسته‌ای و موشکی، در شرایطی است که ایران در اوج تحریم‌ها به سر می‌برد. در این روند مقایسه وضعیت ایران با دیگر کشور‌ها نظیر کره جنوبی، مالزی و اندونزی قیاس مع‌الفارق است، چرا که پیشرفت‌های آنها محصول انتقال سرمایه و تکنولوژی غرب در عین حمایت‌های سیاسی و... است که در این مسیر ایران نه تنها از حمایتی برخوردار نبود بلکه در نقطه مقابل تحت شدیدترین تحریم‌ها قرار داشت و دارد.

6-اقتدار دفاعی و امنیتی ایران که مبتنی بر نیروهای مصمم و ایثارگر، تجربه هشت سال دفاع مقدس، صنایع دفاعی و نوآوری‌های علمی و صنعتی تبلور یافته، سبب شده است ایران اسلامی به حدی از توان بازدارندگی دست یابد که حتی کشور‌های دارای بمب‌ اتمی نیز فاقد آن هستند. این امر در عین اثبات کارآمدی نظام اسلامی و رفع تهدیدات احتمالی، فرصت مناسبی را برای ایران به عنوان یک قدرت برتر در عرصه تعاملات استراتژیک ایجاد کرده است.

قدرشناسی از این ظرفیت‌ها و ابتناء به آن و به ویژه ظرفیت‌های درون‌زای اقتصادی در شرایط کنونی، فرصت مناسبی برای دولتمردان و دستگاه دیپلماسی کشور ایجاد کرده تا با خنثی‌سازی بازی فرسایشی طرف غربی، فرصت‌های برتر ایران را در این روندها تحکیم بخشند.

رحیم احدی کارشناس مسائل اجتماعی و فرهنگی