تحول به ملتی حاضر در صحنه
ما اگر فایده‌‌ای از این جمهوری اسلامی نداشتیم، الا همین حضور ملت به همه قشرهایش در صحنه و نظارت همه قشرها در امور همه، این یک معجزه‌ای است که جای دیگر من گمان ندارم تحقق پیدا کرده باشد و این یک هدیه الهی است که بدون اینکه دست‌های بشر در آن دخالت داشته باشند، خدای تبارک و تعالی به ما اعطا فرموده است.[22]

22. تحول به ملتی با ریشه و بینش سیاسی
یک تحول روحی پیدا شد در ایران، سرتاسر ایران یک تحول روحی پیدا شد و مردمی که فکر در امور مملکتی نمی‌کردند، حالا جوان‌ها، بچه‌ها، زن‌ها، مردها مسائلی که در مجالسشان طرح می‌شود مسائل روز است و قبلا اصلاً این مطلب هیچ نبود.[23]

23. تحول به ملتی پیروز بر نفس
آن چیزی که به ملت ما خدای تبارک و تعالی عنایت فرموده است بسیار است، از آن جمله نجات از انحطاط فرهنگی و اخلاقی و وصول به مراتبی از مراتب اخلاق و فرهنگ و پیروزی در جبهه‌ها و بالاتر از آن پیروزی بر نفس که برای جوان‌های ما در قشر وسیعی حاصل شده است.[24]

پ)حوزه‌ی سیاست و حکومت

24. سقوط سیاست و حکومت
برکات این نهضت زیاد بود. بزرگترین برکات، شکستن سد بزرگ شاهنشاهی و راندن دردها و چپاولگران از مملکت و قطع ایادی شرک و نفاق و قطع ایادی چپاولگران و نفت‌خواران بوده. اینها برکاتی بود که به ما تا کنون رسیده است. امیدوارم انشاءالله که ما اگر هیچ پیروزی پیدا نکرده بودیم الا رفتن این طایفه، این سلسله، کافی بود بر ایمان.[25]

25. برچسیده شدن بساط ظلم
امروز با زمان رژیم سابق فرق دارد، چون امروز یک مملکتی است که نه یک نفری است که زورگویی بکند و فشار بیاورد که یک کاری به ملت تحمیل بکند. ما یک چنین مقامی اصلاً نداریم. یعنی ملت ما هم دیگر تحمل چنین مقامی را نمی‌کند وضع ملت طوری است که اگر یک مقام بخواهد چیزی را تحمیل کند، جلویش می‌ایستند و مشت‌‌شان را گره می‌کنند و مانع می‌شوند. این یک نعمت بزرگی است برای یک ملتی که یک مقامی نتواند ظلم کند. البته ظالم را سر جای خودش می‌نشانند، با قدرت هم می‌نشانند. اشخاص مختلف را مقامات عالی با قدرت هم سرجایشان می‌نشانند. اما اگر بخواهند کاری بکنند، نظیر کارهای زمان سابق که همه کارهایشان از این قبیل بود، ما چنین مقامی نداریم.[26]

26. آزادی سیاسی
نعمت آزادی بالاترین نعمتی است که بشر دارد، شما فاقد بودید این نعمت را نمی‌توانستید یک کلمه حرف بزنید، نمی‌توانستید اینجا با هم جمع شوید. امکان داشت برای شما قبلاً امکان داشت که ماها بنشینیم با هم صحبت کنیم نمی‌گذاشتند کسی از این در داخل بشود، اگر یک وقتی قاچاقچی داخل می‌شدید وقتی بیرون می‌رفتید توی سازمان امنیت باید بروید. خدا به شما نعمت آزادی را داده و شما را در امتحان این آزادی قرار داده که ببیند که شما با این آزادی چه می‌کنید.[27]

27. آزادی در انتخابات و تعیین سرنوشت
همان‌طور که بارها گفته‌ام مردم در انتخابات آزادند و احتیاج به قیم ندارند و هیچ فرد و یا گروه و یا دسته‌ای حق تحمیل فرد و یا افرادی را به مردم ندارند.[28]

28. آزادی بیان و اندیشه
این آزادی که الان برای ملت ما هست، برای زن، برای مرد، برای نویسنده‌ها، برای چیزها، این آزادی، آزادی است در کلیه اموری که این امور به نفع خود شما هست. شما آزادید بروید بیرون مطالب خودتان را بگویید، انتقاد از دولت بکنید، انتقاد از هرکس که پایش را کج گذاشت بکنید، هیچ کسی نیست که به شما بگوید چرا.[29]

29. استقلال سیاسی
امروز ایران اسلامی به برکت ایمان قوی و تعهد به اسلام و تحول عظیمی که در اقشار مختلفه حاصل شده است، دست شرق و غرب و انگل‌های منحرف را از کشور خود کوتاه و به هیچ قدرتی اجازه نمی‌دهد کوچکترین دخالتی در کشور اسلامی ایران نمایند.[30]

30. عزت ایران و ایرانی
امروز اگر رئیس‌جمهور آمریکا بیاید اینجا بخواهد به یک نفر از کارمندی‌های ـ اداره ـ دولت ما یک درشتی بکند یک سیلی می‌خورد.[31]

31. قطع کردن پای مستشاران بیگانه از کشور
الان کشور شما با آن وقت چقدر فرق دارد، آن وقت همه این بودند که مستشاران بیایند چه بکنند، کارخانه‌های ما دست مستشارها بود. ارتشمان دست آنها بود. همه چیزمان دست آنها بود. امروز شما بحمدالله خودتان هستید، ایستادید روی پایتان در مقابل آمریکا، شوروی نمی‌دانم سایر جاها. می‌گویید که ما اصلاً هیچ کاری به کسی نداریم.[32]

32. مجازات جنایتکارات طاغوت
باید هر چه سریع‌تر به وضع جنایتکاران رژیم فاسد رسیدگی شود و در دادگاه فوق‌العاده انقلابی ـ مردم علناً آنان را محاکمه کرده و به مجازات برسانیم تا مردم ستمدیده ما از وضع آنان مطلع شده و مطمئن شوند افرادی که آنان را در طول دوران سیاه استبداد اذیت و آزار کرده بودند، چگونه به جزای اعمال خود می‌رسند.[33]

33. تأسیس حکومت اسلامی
ما در این انقلاب پیروزی‌های فوق تصور داشتیم و مظلومیت‌های زیاد. بزرگترین پیروزی تحول یک رژیم دو هزار و پانصد ساله مستکبر و ستمگر به یک رژیم اسلامی که در راه اسلام می‌خواهد قدم بردارد و ان‌شاءالله بردارد.[34]شایسته یادآوری است که گام نخست در برقراری حکومت اسلامی، تکمیل ساختار حکومت و ارکان آن است که به بهترین و بی‌سابقه‌ترین شکل انجام شد: هیچ سابقه ندارد ـ هیچ ـ که یک کشوری ملتش که قیام کردند و آن رژیم سابق را از بین بردند بعد از یک سال و نیم مثلاً همه چیزهایی که باید حکومت داشته باشد اینها متحقق کردند و قانون اساسی‌شان را نوشتند، جمهوری اسلامی‌شان را رأی دادند، رئیس‌جمهورشان را رأی دادند، مجلس خبرگانشان را رأی دادند، مجلس شورای اسلامی‌شان را رأی دادند و همین چند رو نخست‌وزیر، وزرای خودش را معرفی می‌کند و تمام و کمال آنچه که حکومت لازم دارد متحقق می‌شود این سابقه ندارد در دنیا که همچون چیزی بشود.[35]

لیکن گام بعدی و البته همیشه مستمر، تلاش خستگی‌ناپذیر برای پیاده کردن محتوای آنکه اجرای همه احکام اسلامی و رنگ اسلامی به خود گرفتن همه اشخاص و امور در کشور است؛ گامی که مقداری از آن طی شده و هنوز بسیاری از آن باقی مانده است: در نیمه راه هستیم الان، بیشتر راه مانده است. ما فقط رفتن محمدرضا و کوتاهی دست اجانب مقصد اعلایمان نبود، آن مقدمه بود یعنی اینها یک خاری بودند بین راه که باید این خارها از بین راه برداشته بشود تا ما بتوانیم آن مقصدی که مقصد اصلی است به آن برسیم و آن مطلبی را که مطلب اصلی ماست و اصل اسلام است به آن تحقق بدهیم. ما همه رأی به جمهوری اسلامی دادیم شما هم دادید رأی، رأی تنها کافی نیست رأی همین‌قدر است که رسماً الان مملکت ایران رژیمش جمهوری اسلامی است.[36]

34. قانون اساسی
قانون اساسی یکی از ثمرات عظیم، بلکه بزرگترین ثمره جمهوری اسلامی است.[37]

35. شکل‌گیری نهادهای اسلامی و مردمی
این از برکات نهضت است، برکات اسلام است که همه نهادهایشان اسلامی و مردمی است.[38]

36. روی کار آمدن مسئولان مردمی
من وقتی که متصدیان امور ایران را، همه، چه آنهایی که در خارج هستند، چه اینهایی که در داخل هستند، می‌بینم و مقایسه می‌کنم با متصدیان امور در سابق، زمان قاجار، من آن وقت هم یادم هست و زمان رضاشاه و زمان شاه و اینها، احساس می‌کنم که واقعاً یک تحول عظیمی پیدا شده است در ایران یعنی کار از دست قلدرها به دست ملت افتاده است، آنهایی که از خود ملت‌اند.[39]

37. روی کار آمدن مسئولان بی‌نظیر
من مدعی هستم که مثل ملت ما ایران و مجلس ایران و دولت ایران و رئیس‌جمهور ایران و شورای قضائی ایران و شورای نگهبان ایران و این‌ها همه و ملت ایران از صدر تاریخ اسلام تا حالا نبوده![40]

38. هماهنگی میان ملت و دولت
من گمان می‌کنم که بعضی تحولاتی که بعد از انقلاب در ایران پیدا شد، این تحولات بود که ما را به مسائلی که تاکنون رسیده‌ایم رسانده است و منجمله از تحولات این هماهنگی ملت با دولت است، این در رأس شاید سایر تحولات باشد.[41]

39. کشوری باثبات
ایران باثبات‌ترین ممالک است... کجاست که اینطور ثبات داشته باشد؟ کجاست که هیچ یک از ارگان‌هایی که الان هست متزلزل نشده‌اند به واسطه کشتن یکی یا دو تا؟ در صورتی بود که یک شاه مردگی سابق البته اینطور بود تا یک کسی می‌مرد، شاهی می‌مرد، فوراً در همه جا شلوغ می‌شد، حالا ما دیدیم رئیس‌جمهور شهید شد و همه ایران ثباتش محفوظ است و بالاتر شده است و همه برای او سینه زنند و عزدارای می‌کنند و از همه می‌خواهند که حفظ کنید دیگران را. چه ثباتی نسیت چه تزلزلی در ایران هست همه جهاتش تمام است، همه جهاتش خوب است.[42]

ت) حوزه‌ی دین

40. تجدید حیات اسلام
منت خدای تبارک و تعالی را که شما جوانان برومند از هر جا که هستید توجه به اسلام کردید و اسلام را در این عصر، در این عصر ظلمانی، در این عصری که همه ارزش‌ها به باد رفته بود، اسلام را زنده کردید.