13-نظم

دستور ویژه آن حضرت درباره رعایت نظم در مدیریت فرازی از عهدنامه مالک اشتر است که امام فرمودند:

کار هر روز را در همان روز انجام ده زیرا هر روزی کاری مخصوص به خود دارد.

14-تعهد در برابر هدف

امام علی (ع) می فرماید:

کسی که در طریق یک هدف نباشد حیله های دیگران او را شکست می دهد.

در جای دیگر می فرماید:

جان خویش را در راه این مسؤولیت که خداوند بر عهده تو نهاده است نثار کن.

15. توانایی شناخت خویشتن

امام علی (ع) می فرماید :

خدا رحمت کند کسی را که از خود شناخت دارد و قدر خود را می شناسد و پا را از گلیم خود بیرون نمی گذارد .

دانا کسی است که قدر خود را بشناسد ، و در نادانی مرد همین بس که ارزش خویش را نشناسد .

16. آگاهی از تحولات اجتماعی

امام می فرماید :

به خدا سوگند ، از اخبار و تحولات جاری کشور بی اطلاع نسیتم تا مرا غافلگیر کنند ( چون کفتار نیستم که ضربات آرام و ملایم بر در لانه اش ، او را بخوابانند و ناگهان به دامش اندازند )؛ من به طور کامل مراقب مخالفان هستم .

17- آشنایی به تکلیف

امام علی (ع) می فرماید :

به خدا سوگند ( در انجام دادن تکلیف در امر حکومت ) اگر هفت اقلیم را با آن چه در زیر آسمان ها است به من دهنهد تا خدا را نا فرمانی کرده و پوست جوی را از مورچه ای با ناروا گیرم ، چنین نخواهیم کرد .

18- پاک سازی محیط از چاپلوسان

امام می فرماید :

به طور حتم ، کسی سزاروار آقایی است که چاپلوسی نکند و مورد حمله و مغرور طمع واقع نشود .

ستودن بیش از آن چه سزاوار است ، نوعی چاپلوسی ، و کم تر از آن درماندگی یا حسادت است .

گاهی مردم ، ستودن افرادی را برای کار و تلاش روا می دارند ؛ اما من از شما می خواهم که مرا به سخنان زیبای خود ستایش نکنید تا از عهدة وظایفی که در برابر خدا و شما دارم ، برآیم .

19- رفتار ملایم

امام علی (ع) می فرماید:

محبت و لطف بر رعیت را در قلب خود جای ده و برآنان درنده ای خونخوار مباش که خوردن آن ها را مغتنم شماری .

رفق و مدارا سختی ها را آسان می کند .

20. انتقاد پذیری

حضرت علی (ع) در اهمیت انتقادپزیری مدیر و زمانداری جامعه می فرماید :

برخوردت با گارگزاران ، به گونه ای باشد که جرات داشته باشند عیوب تو را یادآوری شوند .

امام یادآور می شود که انتقاد باید از روی خیر خواهی باشد ، نه قصد برتری جویی ؛ چرا که انتقاد با عیبجویی فرق دارد ، و عیبجویان فقط درصد تضعیف هستند . حضرت می فرماید :

از رعیت ، آنان را که عیبجوترند ، از خود دور کن .

21.رعایت اعتدال در امور

مردم با هم پیمانند ، پس در رفتار با آنان نرمی و درشتی را با هم آمیز و رفتاری متعدل را در نزدیک کردن و دور کردن مراعات کن .

حضرت در کلامی دیگر می فرماید :

نادان همیشه تندر یا کندرو است .

22. تشویق و تنبیه

خداوند متعال می فرماید :

انا ارسلناک بالحق بشیراً و نذیراً 

ما تو را به حق برای بشارت و بیم فرستادیم .

حضرت علی (ع) می فرماید :

مبادا نیکوکار و بدکردار نزد تو مساوی باشند ؛ زیرا در این صورت ، نیکوکاران و بدکاران ، به بدی تشویق می شوند . هر یک از ایشان را به آن چه گزیده است ، جزا ده .

با پاداش دادن به نیکوکار ، بدکار را بیازار .

23. حفظ اسرار

امام علی (ع) می فرماید :

پیروزی در سایه دور اندیشی ، و دور اندیشی در سایه تفکر و تفکر در سایه حفظ اسرار حاصل می شوند .

24. آینده نگری

مدیری که بر مسند مدیریت نشسته ،‌نباید خود را از نگرش به آینده جدا سازد ، همانگونه که از گذشته نباید غفلت کند ، چون تنها زمانی می تواند در مسیر حرکت با شتاب بیش تر ، اشتباه و خسارت کم تر ،‌روح آرام تر و امید فراوان تر ،به کام یابی و پیروزی دست یابد که آینده را شناخته و برای هر لحظه اش برنامه و آهنگی مناسب را آماده کرده باشد .

امام علی (ع) می فرماید :

چشم دل انسان خردمند ( آینده نگر ) پایان کارش را می بیند و نشیب و فراز خویش را می شناسد ، خردمند ترین مردم کسی است که در عاقبت کارها پیش تر بنگرد .

عاقبت اندیشی پیش از شروع کار ، تو را از پشیمانی در امان می دارد.